Psychosomatyka
Psychosomatyka to wiedza pokazująca zależności między czynnikami psychicznymi (stres, środowisko i osobowość), a chorobami ciała. „Psyche” - wywodzi się ze sfery umysłu, „soma” – to sfera ciała. Razem oznaczają wpływ czynników psychicznych na organizm.
Dziś już wiadomo, że odpowiednia dieta i aktywność fizyczna nie wystarczą, aby zachować zdrowie. Że Twoje emocje: złość, wybuchy gniewu, żal, wyrzuty sumienia mają znaczenie dla ciała i jego kondycji.
Stres znajduje się na początku listy czynników przyczyniających się do powstania chorób psychosomatycznych. Jest kryzysem spowodowanym działaniem stresora natury fizycznej, psychicznej lub fizjologicznej. Stresor powoduje zmiany na poziomie hormonalnym, które wpływają na nasze samopoczucie. To może być diagnoza poważnej choroby wykrytej u nas lub u kogoś nam bliskiego, niekorzystna zmiana na rynku finansowym, problemy małżeńskie czy utrata pracy. Stres stanowi związek pomiędzy możliwościami człowieka a sytuacją.
Gdy ocenisz jakieś wydarzenie jako zagrażające, pojawia się emocja (np. lęk lub złość), to powoduje zmianę biochemiczną w ciele poprzez wyrzut hormonów takich jak kortyzol czy adrenalina, które mobilizują organizm do akcji (walcz lub uciekaj). Nasze ciało jest przystosowane do takich zmian, jeżeli trwają krótko. Gdy zmiany trwają tygodniami, miesiącami czy nawet latami, następuje obniżenie odporności i naruszony jest stan równowagi organizmu.
Po przodkach przejęliśmy zachowanie atawistyczne, jakim jest reagowanie stresem na widok drapieżnika, który szuka śniadania, a jeżeli jest bardzo zdesperowany, to jednocześnie obiadu i kolacji.
Mózg nie wie, że tylko myślisz, co będzie, jeśli jeszcze skoczy kurs franka, a Ty masz niespłacony kredyt, lub myślisz, co Ci się nie uda, co najgorszego może się przytrafić, oraz przeżywasz to, co już się zdarzyło. Niezależnie od tego, czy masz przed sobą prawdziwe zagrożenie, czy tylko intensywnie myślisz o tym, że ono może nastąpić, ciało w obu tych sytuacjach zachowuje się tak samo. Ponieważ stres działa niszcząco na nasz organizm, to chorobę mogą spowodować nie tylko prawdziwe problemy, ale także te wyimaginowane.
Podczas stresu walczysz o życie. Mięśnie w sytuacji zagrożenia natychmiast potrzebują energii, trzustka uwalnia glukagon, który m.in. podnosi stężenie cukru we krwi. Glukoza, białka, tłuszcze błyskawicznie przedostają się z wątroby i mięśni do tych partii ciała, które uruchomią się, aby Cię ratować. Przyspiesza akcja serca, oddychanie oraz rośnie ciśnienie krwi, aby błyskawicznie przetransportować składniki odżywcze i tlen. Wtedy nie masz ochoty na jedzenie i sen. Mózg i przysadka wydzielają prolaktynę, więc nie marzysz o reprodukcji i seksie, za to uwalniają się endorfiny i enkefaliny, które pozwalają słabiej odczuwać ból. Konsekwencją tych zmian jest zahamowanie odporności, bo układ odpornościowy jest skierowany na przetrwanie, czyli ważne dla niego jest TERAZ przeżyć.
Co na to nauka?
Profesor medycyny Herbert Benson z najbardziej znanego medycznego uniwersytetu świata, czyli Harvard Medical School jako pierwszy na świecie, na tak dużą skalę zajął się badaniami związku stresu i chorób. Twierdzi, że nawet do 90% wizyt u lekarza może być spowodowane działaniem stresu, czyli większość istniejących chorób przewlekłych ma podłoże psychiczne. Benson od ponad 40 lat obserwował na poziomie fizjologicznym metamorfozę jaką wywołuje zmiana myślenia i jaki to ma wpływ na aktywność genów. Udowodnił, że to nasz umysł kontroluje aktywność RNA i DNA.
Ta zależność między stresem, a chorobami oznacza, że ich większość to choroby psychosomatyczne. Bardzo dużo badań przeprowadzono u chorych na raka. Pionierskie badania prawie 50 lat temu wykonał w USA dr Carl Simonton. Później znaleziono związek między przeżywanym stresem a powstawaniem innych chorób przewlekłych.
Stres to nie tylko chwilowa zmiana związana z trudnym wydarzeniem, które nas spotkało. Do stresu przyczyniają się także zablokowane, niewyrażone emocje: złość, gniew, nienawiść, żal, poczucie winy.
Badania Davida McClellanda, psychologa z Uniwersytetu Harvarda, który sprawdzał, jak wpływają na widzów wyświetlane im filmy o okrucieństwach hitlerowskich w obozach koncentracyjnych, wykazały, że działa na nas nawet obejrzany film, nie tylko prawdziwe sytuacje. Gdy przebadano uczestników tego seansu filmowego, okazało się, że mają osłabiony układ odpornościowy.
Profesor Benson mówi, że długotrwały stres może się przyczyniać do 70 – 90% chorób, w tym: zespołu chronicznego zmęczenia, zespołu stresu pourazowego (ang. post-traumatic stress disorder — PTSD), raka, niepłodności i wielu innych. Sposobem na zdiagnozowanie tych schorzeń jest sprawdzenie poziomu stężenia hormonów stresu, głównie kortyzolu. Można to zrobić, badając krew lub inne płyny ustrojowe.
Stres dopada nas wszędzie. Naukowcy niemieccy na łamach pisma „Nature” udowodnili, że wielkomiejski stres zwiększa ryzyko zachorowania na depresję, nerwicę i schizofrenię. Stres przyczynia się do pojawienia się chorób wieńcowych, wrzodowych i wielu innych dolegliwości. Bo stres to przypadłość duszy i ciała, a jego konsekwencją są choroby psychosomatyczne.
Gdy jesteśmy w stresie, dochodzi do zmian w rejonach ośrodkowego układu nerwowego, dokładnie w jądrze migdałowatym i korze mózgowej, które są zaangażowane podczas przeżywania emocji, w obu częściach mózgu następują zmiany.
Bardzo znaczące badania przeprowadził prof. Bruce Lipton, amerykański cytolog. Opisuje, że podczas klonowania ludzkich komórek obserwował, jak odsuwały się one od toksyn wprowadzonych do szalki, a zmierzały ku substancjom odżywczym. Zmierzanie do pożywienia jest wzrostem, ucieczka od trucizn jest obroną. Reakcja obronna hamuje wytwarzanie energii podtrzymującej życie. Im dłużej konieczna jest obrona, tym bardziej ograniczony jest wzrost komórki, a nawet może dojść do jego zatrzymania. To bywa możliwe, gdy człowiek jest śmiertelnie przerażony.
Profesor Lipton dowiódł, że nasze myśli i przekonania kontrolują ciała, umysły i w rezultacie życie.
Choroby psychosomatyczne
Stres, który powstaje w wyniku zetknięcia się z trudną sytuacją, rozpoczyna ścieżkę zmian biochemicznych i prowadzi do:
- raka,
- stwardnienia rozsianego,
- reumatoidalnego zapalenia stawów,
- zawału serca,
- chorób krążenia,
- cukrzycy,
- astmy,
- alergii,
- depresji,
- zaburzeń odżywiania,
- chorób tarczycy,
- choroby Parkinsona,
- bielactwa,
- choroby Crohna,
- łysienia plackowatego,
- tocznia rumieniowatego,
- niepłodności,
i wielu innych chorób. Istnieje bezpośredni związek z wiecznie złą atmosferą w rodzinnym domu, martwieniem się o dzieci/pieniądze/mieszkanie, a układem odpornościowym.
Diagnostyka zaburzeń psychosomatycznych
Dziś, nowoczesna diagnostyka medyczna pozwala na śledzenie myśli i jej wpływu na ciało. Gdy pacjent badany za pomocą rezonansu magnetycznego przypomni sobie tragiczne wydarzenie, którego był uczestnikiem – na obrazie widać zmiany nie tylko w obrębie mózgu, ale także pracy serca, czy innych narządów wewnętrznych.
Jak diagnozuje się zaburzenia psychosomatyczne?
Jednym z kluczowych narzędzi w diagnostyce jest obrazowanie mózgu, np. rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografia komputerowa (CT). Badania te pozwalają obserwować aktywność neuronalną w odpowiedzi na stresujące wspomnienia lub bodźce emocjonalne. Przykładowo, gdy pacjent przypomina sobie traumatyczne wydarzenie, widać zmiany w aktywności różnych obszarów mózgu, ale także w pracy serca, układu oddechowego i innych narządów.
Dodatkowo, ważnym elementem diagnostyki jest analiza poziomu neurotransmiterów (takich jak kortyzol, adrenalina, serotonina czy dopamina), które pośredniczą w przekazywaniu sygnałów między mózgiem a resztą ciała. Zaburzenia w ich poziomie mogą prowadzić do dysfunkcji układu nerwowego i odpornościowego, co sprzyja rozwojowi chorób psychosomatycznych.
Badania pomocne w diagnostyce zaburzeń psychosomatycznych
- Rezonans magnetyczny (MRI) – pozwala analizować aktywność mózgu w odpowiedzi na stres i emocje.
- Badania hormonalne – pomiar poziomu kortyzolu i adrenaliny może wskazywać na przewlekły stres i jego wpływ na organizm.
- Testy układu autonomicznego – np. badanie zmienności rytmu serca (HRV), które ocenia zdolność organizmu do regulacji stresu.
- Analiza stanu psychicznego – kwestionariusze diagnostyczne i rozmowa z psychoterapeutą lub hipnoterapeutą pozwalają określić wpływ psychiki na ciało.
W diagnostyce kluczowe jest także indywidualne podejście do pacjenta, ponieważ objawy mogą być różne w zależności od osoby. Wiele osób doświadczających zaburzeń psychosomatycznych długo poszukuje przyczyn swoich dolegliwości, przechodząc liczne badania, które nie wykazują fizycznych zmian w narządach. W takich przypadkach warto zwrócić uwagę na psychikę i rozważyć metody terapii, takie jak hipnoterapia, które pomagają dotrzeć do źródła problemu i przywrócić równowagę organizmu.
Metody leczenia zaburzeń psychosomatycznych: Terapia
„Jeżeli myśli odpowiadają za powstanie chorób, wpływają na kondycję układu immunologicznego i mogą chorobę wywołać, to mogą też ją cofnąć”. Więc praca z myślami (przekonania, schematy myślowe, błędy poznawcze) jest pierwszoplanowa. W terapii psychosomatycznej szuka się negatywnych emocji i traum, które tkwią w postaci napięć w ciele – czasem od lat, a nieraz od dzieciństwa i przyczynia się do osłabiania układu immunologicznego.
Najczęściej do tej terapii wykorzystuję trans generatywny – metodę łączącą ciało z myślami.
Jeżeli jednak dopadła Cię choroba i masz trudność z samodzielną pracą, przyjdź i wyruszymy razem drogą do wyzdrowienia. Nauczysz się jak radzić sobie ze stresem, jak świadomie kierować własnymi emocjami oraz jak pracować nad celem jakim jest zdrowie. Pozbędziesz się blokujących przekonań i odkryjesz, jaką informację przekazuje Ci twoja choroba. Dotrzesz do własnego JA, które gdzieś zagubiło się na drodze życia. Więcej informacji w mojej książce „Myśl zdrowo, jak umysł i ciało razem mogą zwalczać choroby” oraz „Terapia duszy. Przywrócenie jej związku z ciałem”.
Najczęstsze problemy psychosomatyczne
Zaburzenia psychosomatyczne to schorzenia, w których czynniki psychiczne, takie jak stres, zablokowane emocje, traumy, wpływają na stan zdrowia fizycznego. Choć objawy przyczyniają się do klasycznych chorób, to ich rzeczywiste pochodzenie często tkwi w podświadomych przekonaniach. Hipnoterapia pomaga dotrzeć do źródła i rozwiązać problemy, które skutkują zmianami na poziomie fizjologicznym.
Do najczęstszych objawów zaburzeń psychosomatycznych należą:
- przewlekłe bóle – migreny, bóle pleców, karku czy stawów, które nie mają jednoznacznej przyczyny medycznej;
- problemy trawienne – zespół jelita drażliwego (IBS), wrzody żołądka, refluks, biegunki lub zaparcia związane z napięciem psychicznym;
- zaburzenia dermatologiczne – egzema, łuszczyca, trądzik czy pokrzywka mogą nasilać się w wyniku stresu i problemów emocjonalnych;
- bezsenność i chroniczne zmęczenie – trudności z zasypianiem, płytki sen lub uczucie wyczerpania mimo odpoczynku;
- duszności i problemy z oddychaniem – uczucie ścisku w klatce piersiowej, które często jest wynikiem przewlekłego lęku;
- kołatanie serca i nadciśnienie – reakcja organizmu na długotrwały stres i niepokój.
Jeśli odczuwasz psychosomatyczne objawy stresu, które nie ustępują mimo leczenia, hipnoterapia w Warszawie może pomóc w odnalezieniu ich psychicznego podłoża i skutecznym rozwiązaniu problemu. Dzięki pracy z podświadomością możliwe jest uwolnienie napięć i przywrócenie naturalnej harmonii organizmu. Skontaktuj się z nami i sprawdź, jak techniki transowe czy hipnoza mogą poprawić Twoje zdrowie!